فلج مغزی
🔸️فلج مغزی (cerebral palsy) که به اختصار CP شناخته میشود اختلالی عصبی است که به طور معمول به صورت مشکلاتی در تون عضلانی، وضعیت بدن یا حرکت بروز میکند. این وضعیت ناشی از آسیب به مغز در حال رشد ایجاد میشود که میتواند قبل از زایمان حین زایمان و یا اوایل تولد باشد. علائم و نشانههای فلج مغزی در اوایل دوران کودکی ظاهر میشوند و شدت آنها میتواند در افراد مختلف بسیار متفاوت باشد.
اصلیترین اثر فلج مغزی، اختلال در کنترل حرکت عضلات است (که این اختلالات را بهعنوان اختلالات حرکتی میشناسند). این وضعیت همچنین ممکن است بر بخشهای دیگری از مغز که وظایف خاصی را کنترل میکنند تأثیر بگذارد، اما همیشه این اتفاق نمیفتد. ابتلا به فلج مغزی به معنی اختلال ذهنی نیست و افراد مبتلا میتوانند از بهره هوشی مناسب برخوردار باشند اما این وضعیت به صورت غیر مستقیم در اثر عدم تجربه های مختلف مشابه همسالان در سنین کودکی در ارتباطات فرد تاثیر میگذارد.
🔸️انواع فلج مغزی به سه دسته اصلی تقسیم میشوند:
اسپاستیک: این نوع شامل گرفتگی و انقباض غیرارادی عضلات است.
دیسکینتیک: این نوع مشکلاتی را در کنترل عضلات و حرکات غیرارادی ایجاد میکند.
مختلط: ترکیبی از علائم هر دو نوع اسپاستیک و دیسکینتیک است.
علاوه بر این، فلج مغزی به انواع فرعی تقسیم میشود که بر اساس الگوهای نواحی تحت تأثیر بدن طبقهبندی میشوند:
دایپلژی: پاها بیشتر از بازوها تحت تأثیر قرار میگیرند.
کوادریپلژی: تمامی اندامها درگیر هستند.
همیپلژی: یک طرف بدن (چپ یا راست) بیشتر از طرف دیگر تحت تأثیر قرار میگیرد.
مونوپلژی: تنها یک اندام تحت تأثیر قرار دارد.
پاراپلژی: پاها تحت تأثیر قرار میگیرند.
🔸️عوارض ناشی از فلج مغزی
فلج مغزی ممکن است عوارضی مرتبط با عملکرد مغز همراه داشته باشد. این عوارض اغلب ناشی از همان آسیب مغزی هستند که باعث فلج مغزی میشوند یا به طور ثانویه در اثر عدم یکپارچگی حس و تجربیات کودکی به وجود امده باشد.
نمونههایی از این عوارض شامل موارد زیر هستند:
تشنج و صرع.درجاتی از ناتوانی ذهنی. مشکلات ارتباطی.مشکلات بینایی و شنوایی.مشکلات یکپارچگی حس های اولیه.ناهنجاریهایی در رشد عضلات و استخوانها.مشکلات تغذیهای.اختلالات رفتاری. تغییرات رفتاری و...
🔸️درمان: فلج مغزی درمان قطعی ندارد، اما علائم و عوارض آن قابل مدیریت است. درمان بر اساس شدت و علائم خاص فرد و تأثیر آنها بر زندگی روزمره انجام میشود و معمولاً شامل رویکردی چندجانبه با مشارکت متخصصان مختلف است. روشهای درمانی معمول برای فلج مغزی عبارتاند از:
داروها: که در کنترل علائمی مانند تشنج، اسپاستیسیتی و سایر اثرات مرتبط با فلج مغزی نقش دارند که نوع داروها به علائم و شرایط خاص هر فرد بستگی دارد.
جراحی: ممکن است برای کاهش اسپاسمهای عضلانی، کاشت پمپهای دارویی برای ارائه مداوم دارو، یا اصلاح مشکلات اسکلتی مانند مفاصل و ستون فقرات انجام شود. در مواردی، از محرکهای الکتریکی مغز نیز برای تعدیل فعالیتهای مغزی استفاده میشود.همچنین ممکن است جراحی هایی نیز جهت افزایش طول عضلات کوتاه شده انجام شود.
کاردرمانی: مراجعه به کاردرمان به بهبود قدرت عضلات، کنترل اسپاسم های عضلات،تسهیل سطوح رشدی کودک، تحرک و یادگیری نحوه انجام کارهای روزمره، بهبود کم توانی های ذهنی، یادگیری مهارت های مناسب با سن کودک و... کمک میکند.
گفتاردرمانی: بسیاری از افراد مبتلا به فلج مغزی در برقراری ارتباط چالش هایی دارند، و درجاتی از مشکلات گفتاری زبانی و بلع را نشان میدهند که گفتاردرمان نقش پررنگی در بهبود تواناییهای زبانی و ارتباطی آنها ایفا میکند.
ارتوپد فنی: بسیاری از کودکان مبتلا به فلج مغزی نیازمند استفاده از ابزارهایی جهت کمک به بهبود شرایط خود هستند که مراجعه به ارتوپد فنی با مشورت پزشک و کاردرمانگر صورت پذیرد.
درمان سلامت روان: افراد مبتلا به فلج مغزی ممکن است با چالشهای روانی مانند افسردگی یا اضطراب مواجه شوند که مشاوره با روانپزشک یا روانشناس به بهبود سلامت روان کودک کمک میکند.
🌱کاردرمانی و گفتاردرمانی ایلیا🌱