وقتی کسی از شکلات حرف میزند، فقط به
لبخندهایی که بر روی لبها مینشیند دقت کنید. این غذای جادویی که در بهترین روزهای
ما مصرف میشود، بیش از دو هزار سال پیش تا کنون جایگاه ویژهای در زندگی ما دارد.
حتی به آن "تیئو بروما کاکائو" میگفتند یعنی غذای خدایان.
داستان شکلات ماجرایی بسیار منحصربفرد
است که از اعماق جنگلهای استوایی آغاز میشود، به مناسک مذهبی باستانی آزتکها، شیفتگی
خانوادههای سلطنتی اروپا و از آنجا به زندگی امروزی ما میرسد. سفری که پر از رمز
و راز، جادو و هنر است.
ریشههای درخت کاکائو در جنگلهای
استوایی است و برای بیش از دو هزار سال بخشی از فرهنگ بشریت بوده است. مایاها و
آزتکهای ساکن آمریکای مرکزی خیلی پیشتر از ورود اروپاییها به آمریکا کاکائو را
کشت میکردند. این مایاها بودند که برای اولین بار از دانههای له شدهی کاکائو،
نوشیدنی ابداع کردند که در دربار و مناسک مذهبی از آن استفاده میشد. بعدها آزتکها
اسم نوشیدنی که از دانههای کاکائو درست کرده بودند را "شکلاتو" گذاشتند
یعنی "نوشیدنی گرم". امپراطور آزتک -مانتازوما- دانههای کاکائو را در
انبارهای بزرگی نگهداری میکرد و روزانه پنجاه فنجان شکلاتو از جام طلا مینوشید. دانههای کاکائو آنقدر با ارزش بودند که حتی از
آنها به عنوان پول هم استفاده میکردند. یک خرگوش ده دانه کاکائو میارزید و یک
الاغ پنجاه دانه کاکائو میارزید. وقتی که سیاح اسپانیایی -هرناندو کورتز- در سال
1519 به مکزیک رسید، آزتکها فکر کردند که او خداست. مانتازوما با یک مهمانی مجلل
به مکتشفین اسپانیایی خوشآمد گویی کرد و از آنها با نوشیدنی داغ و تلخ خود پذیرایی
کرد. بعدها کورتز در نامهای به پادشاه اسپانیا نوشت: یک فنجان از این نوشیدنی
گرانبها به شما توانایی یک روز پیادهروی کامل را میدهد. کورتز که شیفته این نوشیدنی
آزتکها شده بود، دانههای کاکائو را با خود به اسپانیا برد تا بر روی شکلاتو آزمایشهایی
انجام دهد مثلا به آن شکر اضافه کرد تا بیشتر با ذائقهی اسپانیاییها تناسب داشته
باشد.
این نوشیدنی داغ خیلی زود جای خود را میان
اشرافزادگان اسپانیایی پیدا کرد. اسپانیا در سرتاسر مستعمرات خود شروع به کاشت
درخت کاکائو کرد تا از فراوانی آن اطمینان پیدا کند. آنها به مدت صد سال از شکلات
بصورت یک راز پنهان محافظت کردند. خوشبختانه پس از ازدواج دختر پادشاه اسپانیا با
لوئی سیزدهم پادشاه فرانسه، دستور تهیه شکلات به فرانسه راه پیدا کرد. در همان
زمان راهبهای اسپانیایی که به سراسر اروپا سفر میکردند دستور تهیه شکلات را با
هم ردههای خود در فرانسه به اشتراک گذاشتند.در اواسط قرن هفدهم، کسانیکه توانایی
مالی داشتند در سرتاسر اروپا شکلات مینوشیدند. "خانههای شکلات" در
انگلستان از جمله محفلهای اجتماعی پرطرفداری بودند که در آنجا شکلات مصرف میشد و
مردم اعتقاد داشتند که این نوشیدنی بسیار سالمی است.اولین کارخانه شکلات سازی در
آمریکا در سال 1765 تاسیس شد. و تا قرن نوزدهم، شکلات عموما یک نوشیدنی بود. با پیشرفت
فناوری در قرن نوزدهم، شکلات به صورت جامد تولید شد و تقریبا در همان زمان، سوییس به شکلات، شیرخشک اضافه
کرد و شکلات شیری را اختراع کرد. در قرن نوزدهم بواسطهی شیوههای تولید انبوه،
شکلات در دسترس همگان قرار گرفت.