گنبد جبلیه

گنبد جبلیه یکی از بناهای دیدنی تاریخی با معماری بسیار زیبا در جنوب شرقی ایران است. گنبد جبلیه یا گنبد گبری از مکان های تاریخی کرمان است که به دوران پیش از اسلام و روزگار ساسانیان بازمی‌گردد. گنبد جبلیه یک گنبد ۸ ضلعی است که از جنس سنگ ساخته شده است. این گنبد ۱۸ متری دارای استحکامی چشمگیر و شگفت‌انگیزی است. همچنین در روایت ها آمده است که ممکن است از آن به عنوان رصدخانه یا آرامگاه یک شخصیت استفاده می شده است. این ساختمان هشت ضلعی که با یک گنبد آجری دو لایه سرپوشیده در حومه کرمان واقع شده است، از سنگ، ملات و گچ ساخته شده است. این سازه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است زیرا ویژگی ها و عناصر اولیه اسلامی را با سبک های معماری که در دوران ساسانی رواج یافته درهم می آمیزد. این بنای تاریخی در سال ۱۳۱۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است و در حال حاضر موزه ای از سنگ قبر های قدیمی در آن قرار دارد.

ضرابخانه گنجعلی

ضرابخانه گنجعلی خان که معروف به موزه ضرابخانه یا موزه سکه کرمان است در شمال میدان گنجعلی خان کرمان واقع شده است و یکی دیگر از جاهای دیدنی کرمان به شمار می رود. این موزه از سال ۱۳۷۰ به عنوان یکی از معروف ترین موزه های سکه ایران شناخته می شود. سقف ها و ایوان های این سازه با کارهای گچ بری زیبایی تزئین شده است. در گذشته محل ضرابخانه سکه و خزانه دولت بود. از نظر داخلی، ساختاری هشت ضلعی دارد و شامل یک محفظه چهار حفره در چهار گوشه است. مصالح مورد استفاده در ساخت این ضرابخانه آجر و گچ است. در حال حاضر بیش از ۵۰۰ سکه باستانی از دوران مختلف تاریخی ایران در اینجا به نمایش گذاشته شده اند. از دیگر بخش های این مجموعه می توان به آب انبار، مدرسه، کاروانسرا و سرای گنجعلی خان اشاره کرد.

حمام گنجعلی خان کرمان

حمام گنجعلی خان کرمان یکی از بناهای تاریخی کرمان است که معماری بسیار زیبای آن با تلفیقی از هنر معماری کهن و سبک معماری دوران اسلامی پدید آمده است. قدمت این بنا به دوران صفویه بر می گردد. وقتی گنجعلی خان به پادشاهی رسید، تصمیم به ساختن ساختمان‌هایی در شهر گرفت. او یک میدان بزرگ به طول بیش از ۱۰۰ متر و عرض ۵۰ متر ایجاد کرد تا یک تفرجگاه عمومی در وسط کرمان ایجاد کند. ویژگی های اصلی معماری مورد استفاده در این حمام عبارتند از: استفاده از کاشی های معرق هفت رنگ و کاشی های خشتی با تصویر انسانی، استفاده از شبکه آب و آبرسانی قنات به منازل، حوضچه ها و چشمه های متعدد، نحوه گرم كردن هوا در حمام و نحوه آب بندی مخازن آب و گرم كردن آب، ارتفاع راهروهای باریک و بلند و ارتفاع اتاق رختکن، طراحی ورودی و خروجی متناسب با فضا. در این حمام مجسمه هایی در معرض نمایش گذاشته شده اند تا بتوانند مراسم مختلف مربوط به حمام مانند حجامت، تراشیدن سر و ... را به نمایش بگذارند. تا سال ۱۳۱۶ از این حمام استفاده همگانی می‌شد. در سال ۱۳۴۷، ساختمان مورد بازسازی قرار گرفت و به موزه مردم شناسی تبدیل شد.

ارگ راین

ارگ راین که از نظر معماری شباهت زیادی به ارگ بم دارد، به روزگار ساسانی بازمی‌گردد. بنای خشتی ارگ راین یک مجموعه شهری است که از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است و روزگاری یک شهر زنده و پویا بوده است.

باغ شاهزاده ماهان یا باغ شازده

باغ شاهزاده در ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر کرمان، در شهر ماهان، واقع شده است و قدمت آن به دوران قاجار بر می گردد. در فاصله ۶ کیلومتری از جنوب ماهان، این باغ زیبا و بزرگ با ساختاری تماشایی جای گرفته است. باغ شازده نهمین باغ ایرانی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این باغ در گذشته به دلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم دارای اهمیت به سزایی بوده است. باغ شازده ۵.۵ هکتار وسعت دارد و دارای شکل مستطیلی است. این باغ شامل یک سازه ورودی و دروازه در انتهای پایین و یک سازه مسکونی دو طبقه در انتهای بالایی است. سر در بسیار زیبای باغ در بدو ورود چشم هر بیننده ای را خیره می کند. این باغ یک نمونه خوب از باغ های ایرانی است که از آب و هوای طبیعی مناسب بهره می برد. استخرهای مختلفی در باغ احداث شده است و درختان بلند و سرسبز موجود در باغ حس نشاط و شادابی را در انسان به وجود می آورد. چشمه های آب را می توان بر روی زمینی که از انتهای فوقانی به انتهای پایین در سبک آبشار در باغ شازده در جریان است مشاهده کرد. استفاده هوشمندانه از آب و هوای طبیعی را می توان در این باغ مشاهده کرد که جنبه اصلی هر باغ ایرانی است.

مام وکیل کرمان

حمام وکیل کرمان بنایی باشکوه است که تحت تأثیر معماری زندیه-قاجار قرار گرفته است. این حمام یکی از جاذبه های گردشگری شهر کرمان است که هر ساله گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می کند. سبک ها و نقش های بسیار زیاد به کار رفته در حمام وکیل زیبایی آن را دو چندان کرده است. این حمام توسط حاکم عصر قاجار کرمان، وکیل الملک، ساخته شده است و همزاد حمام گنجعلی خان است. موقعیت جغرافیایی مناسب این حمام و قرار گرفتن در میانه های بازار کرمان باعث شده است که دسترسی خوبی به تمام امکانات اطراف داشته باشد. حمام دارای دو بخش اتاق رختکن و گرمخانه است. ستون های سنگی حمام وکیل دارای نقش های بسیار زیبایی هستند که چشم هر بیننده ای را خیره می کنند. نور گیر های موجود در سقف حمام وکیل علاوه بر تامین روشنایی حمام، زیبایی این بنا را چند برابر کرده است. امروزه این حمام به یک چایخانه جذاب و دوست داشتنی تبدیل شده است که میهمانان می توانند در این چایخانه علاوه بر سرو غذا های سنتی، از محیط زیبای بنا نیز لذت ببرند. با بازدید از این جاذبه زیبا می توانید با یک تیر چند نشان بزنید و از سایر جاذبه های گردشگری کرمان از جمله بازار کرمان، مساجد و حمام های تاریخی اطراف آن نیز دیدن کنید.

مسجد امام کرمان

مسجد امام یا مسجد جامع ملک بزرگترین مسجد کرمان است و دارای حجره های متعدد و صحن وسیعی است. این مسجد در دوره سلجوقیان در قرن پنجم ساخته شده است و بانی ساخت آن توران شاه اول بوده است. مسجد هزار سال قدمت دارد و اکنون در ضلع جنوبی بازار تاریخی کرمان واقع شده است. بخش های مختلف این مسجد، به ویژه سکوی اصلی در زمان وکیل الملک (۱۲۸۵ هجری قمری) ساخته شده است. برج آجری که در قسمت شمال شرقی وجود دارد قبلاً در یک ویرانه قرار داشت، اما از آن زمان تا کنون ترمیم شده است و سه محراب با تزئینات گچ بری، تنها قسمت های باقی مانده از ساختار اصلی سلجوقی است. یک فواره با عمق چهار متر در وسط حیاط قرار دارد. این مسجد زمانی دارای یک قنات به نام مستوره (نام یک شاهزاده خانم سلجوقی) بود که آب را به مسجد هدایت می کرد. ورودی اصلی مسجد در حال حاضر ورودی شمالی آن است. درب چوبی قدیمی مسجد با ارتفاع کم ساخته شده بود تا هر کسی که وارد مسجد شود نیاز به تعظیم و فروتنی داشته باشد. قسمت‌های مختلف این مسجد در طول سال ها چندین بار مورد بازسازی قرار گرفته است. این اثر در سال ۱۳۴۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

یخدان مویدی

یخدان مویدی بزرگترین یخچال خشتی جهان است که ساخت آن به اواخر دوران صفوی بازمی‌گردد. یخدان ها برای نگهداری یخ در طول سال استفاده می‌شده است و آب آن از قناتی به نام مویدی تامین می‌شده است. یخدان، سازه ای مدور است که از آجر و خشت پخته شده توسط خورشید ساخته شده و شبیه گنبدی عظیم است. این سازه توریستی در کرمان در دوران صفوی ساخته شده و با فضایی سرسبز احاطه شده است. یخدان مویدی متشکل از قسمت‌های مختلف مانند مخزن گنبد با ارتفاع ۱۲ متر، حصار با ارتفاع ۲۰ متر، استخر و گودال یخ است. این ساختمان از خاک رس ساخته شده است تا سرما را بیشتر حفظ کند. در اطراف این یخ خانه چندین گودال وجود داشت که در زمستان با آب باران پر می شدند سپس پس از یخ زدگی آب، یخ‌ها به یخ خانه منتقل می شد تا در تابستان مورد استفاده قرار گیرد. معماران این ساختمان برای صرفه جویی در ذوب شدن یخ در تابستان و جلوگیری از چسبندگی بین برش های یخ ها، كانالی در کف یخدان احداث كردند. امروزه این بنای تاریخی به کتابخانه ای برای کودکان تبدیل شده است.

قلعه دختر

قلعه دختر به آتشکده باستانی آناهیتا، قلعه کهنه، قلعه گواشیر و قلعه کوه نیز معروف است. این قلعه با قدمتی ۳ هزار ساله بر بلندای تپه‌ های شرقی کرمان و نزدیک قلعه اردشیر قرار دارد و یکی از کهن ترین قلعه های ایران است که با خشت خام و گل رس ساخته شده است. بقایای نیمه ویران سه طبقه از بنا هنوز در شرق قلعه دیده می شود که یاد آور آناهیتا، ایزد بانوی آب و باروری است. ۲ مدخل در دیوار قلعه وجود دارد و در بالای یکی از آن ها کتیبه ای روی سنگ نوشته شده است.