زیلو بافی

زیلو کف‌پوشی از جنس پنبه است. برای مناطق کویری زیلو جزء کف‌پوش‌های بادوام و مناسب است. شهرستان میبد مرکز اصلی زیلوبافی در استان یزد است. تا چند سال گذشته صدها خانواده به صنعت زیلوبافی مشغول بوده‌اند. قدیمی‌ترین زیلوی میبد دارای قدمتی بسیار طولانی است. این زیلو در مسجد جامع میبد می‌باشد. قدمت زیلوبافی در میبد را به دوران پیش از اسلام نسبت داده‌اند.

تعداد بافندگان زیلو در گذشته حدود ۱۵۰۰ نفر بوده که امروزه به دلیل کاهش تقاضای بازار، این تعداد نفرات کمتر شده است. طرح‌هایی که در بافت زیلو استفاده می‌شوند بسیار زیبا و قابل توجه هستند. پرت‌توره، زلفک، رکنه دونی، بند رومی، کلید، هشت پر بزرگ و هشت پر کوچک از نقوش معروف زیلو در استان یزد می‌باشند. رنگ غالب در بافت زیلوها سفید، سبز، آبی، نارنجی و قرمز است.

دارایی بافی 

دارایی بافی یا همان ایکات با استفاده از ابریشم طبیعی به عنوان ماده اولیه و نخ ویسکوز با رنگ‌های مختلف گرم و روشن مانند رنگ‌های سبز، زرد، نارنجی و قرمز تولید می‌شود. رنگ‌های پرحرارتی مانند بنفش، نارنجی و قرمز، حال و هوای کویری را زنده می‌کنند. پس از بافت این پارچه، به اندازه نیاز مشتری از آن برش داده می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد. دارایی بافی بیش از ۸۰۰ سال قدمت دارد و در قدیم از آن برای ساخت بقچه، رولحافی و امثال این‌ها استفاده می‌کردند. گفتنی است که واژه « ایکات »، واژه‌ای مالایی مترادف با دارایی بافی می‌باشد و به معنی پیچاندن، گره زدن و بستن است. جالب اینجا است که در صورت پاره شدن تار این پارچه، به جای گره زدن آن، از پودر پنبه و عسل برای چسباندن تار استفاده می‌کردند. لازم به ذکر است که در گذشته این پارچه جزء دارایی‌های گران قیمت به شمار می‌رفت و تنها کسانی که تمکن مالی کافی داشتند می‌توانستند این پارچه را خریداری کنند.

چادرشب

در شهر یزد، اردکان و زارچ دست‌بافته‌هایی تولید می‌شوند که چادرشب نام دارند. چادر شب پارچه‌ای رنگارنگ است که طرح‌هایی چهارخانه دارد. جنس این پارچه از پنبه و یا ابریشم است و در دو نوع بافته می‌شود. یک نوع آن نازک است و معروف به چادرشب رختخواب پیچ است و نوع دیگرش که ضخیم‌تر می‌باشد، چادرشب صحرایی نام دارد. چادرشب صحرایی بیشتر جهت حمل محصولات کشاورزی استفاده می‌شود و طرح راه راه دارد. چادرشب‌ها بیشتر در ابعاد ۹۰ در ۹۰ تولید می‌شوند. در برخی موارد به عنوان سفره نیز می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

زری بافی

زری بافی که قدمتش به دوران هخامنشی باز می‌گردد، به بافت پارچه‌هایی گفته می‌شود که بسیار ظریف و گران‌بها هستند. تار این پارچه از جنس ابریشم خالص است و پودهایش ابریشم رنگی و نخ گلابتون می‌باشد.

در گذشته از این پارچه‌ها برای تزئین کاخ سلاطین استفاده می‌شده و جزء نفیس‌ترین منسوجات ایرانی بوده است. حدود ۲۰۰۰ سال پیش تولیدات ابریشمی ایران در بین مردم آسیا و اروپا شهرت چشمگیری داشته و بهترین پارچه‌های زری در دنیا، به دست هنرمندان ایرانی بافته می‌شده است.

شمدبافی

شمد نوعی پارچه نازک است که بیشتر در تابستان به عنوان رو انداز استفاده می‌شود. این پارچه اغلب در رنگ‌های روشن و طرح‌های ساده چهارخانه یا راه راه است. جنس آن از نخ پنبه و یا ابریشم مصنوعی است.

قلم زنی

کندن نقوش مختلف بر روی اشیا فلزی مانند مس، طلا، نقره و برنج را قلم زنی می‌گویند. نقوش انتخاب شده به وسیله قلم و با ضربه چکش بر روی اشیا فلزی حک می‌شود. قلم زنی عمری چندین هزار ساله دارد و از دوران هخامنشیان ظروفی که بر روی آن‌ها قلم‌زنی انجام شده به دست آمده است. در بازارهای یزد ظروف قلم زنی شده با طرح‌ها و در اندازه‌های مختلف وجود دارد که برای مسافران از جذابیت بالایی برخوردار است.